ත්‍රාසජනක චිත්‍රපටි නරඹා බියවීම තුළින් ආස්වාදයක් ලබාගැනීමට අපි බොහෝ විට පුරුදුවී සිටිමු. පර්යේෂකයින් පවසන්නේ මෙම මෘදු ත්‍රාසජනක බව දිගුකාලීන මානසික සමබරතාව පවත්වාගැනීමේ මනෝවිද්‍යාත්මක සාධකයක් වන බවයි. බිය ගැන අදහසක් පලකරන මනෝවිද්‍යාඥයින් පවසන්නේ අත්ලෙහි දහඩිය නැගීම, වේගවත් හෘද ස්පන්දනය, මාංශ පේශීන්ගේ ආතතිය, සම රැළි වැඩීම, බඩේ වේදනාව ආදිය පහව ගිය කළ සතුට පිළිබඳ හැඟීමක් සිතෙහි ඇතිවන බවය.
තැතිගැන්මේදී මොනවාද වෙන්නේ?
බිය දනවන වාතාවරණයකදී මොළයේ ගැඹුරු මධ්‍යයෙහි ඇති ඇමිග්ඩලා නමැති ආමන්ඩ් හැඩැති නියුරෝන මිටිය බිය පාලනය කරයි. බියකදී ඇමිග්ඩලා මගින් මොළයේ හයිපොතැලමසය උත්තේජනය කරයි. එවිට ස්නායු සෛල සහ අධිවෘක්ක බාහික පද්ධතිය හෝමෝන වගුරුවමින් බියට එරෙහි ප්‍රතිචාර අරඹයි. ඒ සමගම ඇඩ්රිනල් මගින් සිරුරේ සාවධානය වැඩිකරයි. බාහිකය මගින් හෘද ස්පන්දනය වේගවත් වී වැදගත් ඉන්ද්‍රියන් වටා ඇති රුධිරවාහිනී ප්‍රසාරණය වී ඔක්සිජන් සහ පෝෂ්‍ය පදාර්ථ තැන්පත් වෙයි. හුස්ම ගැනීම වේගවත් වීමෙන් මොළයට ඔක්සිජන් සැපයෙන අතර රුධිරයේ ග්ලූකෝස් මට්ටම ඉහළ ගොස් සිරුරට ඉක්මන් ශක්තියක් ලබාදෙයි.
අනාගතය සඳහා සූදානම් කිරීමක්
මෙහිදී මන්දගාමීව සිදුවන අනෙක් කාර්ය නම් විඥානය, තර්කනය හා මතකය ආශ්‍රිත මොළයේ ඉහළම ස්ථරය වන බාහිකයේ සිට තලමස් වෙත තොරතුරු සැපයීමයි. එමගින් එළඹී ඇති තර්ජනයේ ස්වභාවය ගැන විශ්ලේෂණය කරනු ලබයි. තර්ජනය සැබෑ නම් අනතුරට මුහුණදීම සඳහා මුළු සිරුරම ක්‍රියාත්මකවීමට මොළයේ අනෙකුත් ප්‍රදේශ සක්‍රිය වේ. මෙහිදී චර්යාත්මක ප්‍රතික්‍රියා සම්බන්ධීකරණය වෙමින් නියුරෝන සංවේදක මගින් වේදනාව හඳුනාගැනීම් අවහිරකරමින් අචේතනික කායික ප්‍රතිචාරයකට සිරුර සූදානම් කෙරේ. මේ ක්‍රියාවලිය අවසානයේදී අනාගත හඳුනාගැනීමක් සඳහා අනතුර පිළිබඳ මතකය හයිපතැලමසයේ තැන්පත්වීම සඳහා යොමුකෙරේ.
ත්‍රාසජනක ච්ත්‍රපට තුළින් කළමනාකරණය
මහාචාර්ය Marc Malmdorf-Andersen සහ ඔහුගේ සගයන් සිතන්නේ ත්‍රාසජනක චිත්‍රපට අවිනිශ්චිත අවස්ථා කළමනාකරණය සඳහා ඉගෙනීමේ හැකියාව ඇති බවයි
බියෙන් සතුටක්
පිළිකුල, බිය ආදී මනෝභාවයන් තුළ වැඩි වේලාවක් තුළ රැඳී සිටීමට කිසිවකු කැමති නැති නමුත් ඒවායින් නිදහස් වූ විට ඔවුන් වින්දනයක් ලබන බව පර්යේෂකයෝ හෙළි කරති. අවිනිශ්චිත යථාර්ථයන් තුළ සැරිසැරීමට බියජනක අත්දැකීම් භාවිත කළ හැකි බැවින් භීතිය තුළින් විනෝදය ලබාගැනීම චිත්තවේගීය නියාමනය සහ අවස්ථාවකට සාර්ථකව මුහුණදීමේ කුසලතා වැඩිදියුණු කිරිමේ ඉඩකඩ ළඟාවන බවද පර්යේෂකයින්ගේ අදහසය.
(https://www.theguardian.com/ ඇසුරෙන්)
සුනිල් අල්ගම
