ආශ්වාස ප්‍රාශ්වාස කිරීම අප මෙන්ම සත්ත්ව සංහතියටම පොදු ලක්ෂණයකි. එම ක්‍රියාවලිය අසාර්ථක නම් අපගේ ජීවයේ පැවැත්මක් නොමැත. එසේම අප නිර්මාණය කර ගන්නා නිවස තුළ ද මෙම ක්‍රියාවලිය සිදුවිය යුත්තේ දොර ජනෙල් වලිනි. පිටතින් ඇති ශුභ ශක්තීන්, කිරණ, වාතය ප්‍රධාන ද්වාරයෙන් ඇතුළට ගන්නා අතර අනෙකුත් දොරටු මගින් නිවස තුළට විසුරුවා හැරීම සිදු වේ. නිවසක දොරක් ඇතුළට විවෘත වන අතර සෑම නිවසකම ජනේල විවෘත වන්නේ පිටතටය. එය මෙම ශක්තීන්ගේ ගලනයට ඉවහල් වේ. මෙසේ දොර ජනෙල්වලින් නිවසට ඇතුළු වන වාතය හා අනෙකුත් ශක්තීන් නිවස තුළ ගමන් කිරීමට පහසුවන සේ ඇඳ, පුටු, මේස ආදිය කකුල් හතරක් සිටින සේ නිර්මාණය කර ඇත. මෙම ශක්තීන්ට ගමන් කිරීමට අවහිරතා ඇතිවුවහොත් ඉන් නිවසේ දියුණුව අඩාලවනවා සේම ඔබට හුස්ම ගැනීමට ශ්වසන මාර්ගය හා ශ්වසන පද්ධතිය තුළ අවරහිතා මතුවනු ඇත.
එබැවින් නිවසේ දොර හා ජනෙල් නිසියාකාරව ස්ථානගත කිරීම සිදුකළ යුතු වේ. විශේෂයෙන්ම දොර ජනෙල් ශුභ පාදවල තැබිය යුතුය. එසේ ශුභ පාදවල තබන දොර ජනෙල් කිරි වෘක්ෂයකින් සාදා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. කොස්, වල් දෙල් වැනි වෘක්ෂ භාවිත කර උළුවහු තැනීමට අතීතයේ මිනිසුන් කටයුතු කළ අතර අනෙකුත් කිරි වෘක්ෂ ද මේ සඳහා භාවිත කර ඇත. මෙහිදී කොස් ලීයට හිමිවන්නේ සුවිශේෂී ස්ථානයකි.
කිරි වෘක්ෂයෙන් දොර ජනෙල් නිර්මාණය කර ගැනීමෙන් නිවැසියන්ට සෞභාග්‍යමත්, අග හිඟකම්වලින් තොර ජීවතයක් ගතකිරීමට හැකියාව ලැබෙනු ඇත. පුරාතනයේ මෙම දොර ජනෙල් සඳහා අවශ්‍යය ලී සඳහා ගස් කැපීමට පවා පිටත් වූයේ අස්විද, රෙහෙණ, මුවසිරස, පුනාවස, පුෂ, මා, උත්‍රපල්, හත, සිත, සා අනුර, මුල, උත්‍රසල, සුවණ, දෙනට, උත්‍රපුටුප, රේවතී වැනි ශුභ නැකැත් අනුගමනය කරමිනි.
ශුභ දින ලෙස සඳුදා, බදාදා, බ්‍රහස්පතින්දා, සිකුරාදා වැනි දින භාවිත කළ අතර අඟහරුවාදා, සෙනසුරාදා, ඉරිදා ඒ සඳහා භාවිත නොකරන ලදී. තවද ශුභ තිථි කාරණ හා යෝග පිළිබඳව ද සොයා බලා කටයුතු කළ අතර පුර සහ අව පක්ෂය පිළිබඳව ද ඔවුන් අවබෝධයෙන් කටයුතු කර ඇත.
මෙම කටයුතු සිදු කර ඇත්තේ පංච ශුද්ධිය ඇති දිනවලදී බව පොත පතෙහි සඳහන් වේ. කෝණ මාස අතහැර ගෘහ මූලිකයා සහ ගෘහයේ ජීවත් වන අනෙක් අයට සීහෙන නැකතකට අනුව උළුවහු තැබීම සිදුකරනු ලබයි. වස් දොස් දුරු වීම පිණිස උළුවහු පැනීමේ චාරිත්‍රය පවා එදා අකුරටම ඉටු කර ඇත.
වර්තමානය වනවිට මෙම කටයුතු නොදැනුමත්කමින් හෝ දැනුම අඩුකමින් මඟ හැර ඇත. තවද මෙම උළුවහු සඳහා අකුණු සර වැදුනු ගස්වල ලී, බෙන සහිත ගස්වල ලී, කුරුළු කුඩු, සත්ත්ව වාසස්ථාන ආදිය තිබූ ගස්වල ලී භාවිත නොකළ අතර ඒ සඳහා කිරි වෘක්ෂ පමණක් භාවිත කර ඇත.
තවද, ප්‍රධාන දොර උළුවහු සැකසීමේදී දිග පළල පිළිබඳ සැලකිලිමත් වූ අතර සැමවිටම පළලට වඩා දෙගුණයක් වැඩියෙන් උස ගැනීම සිදු කර ඇත. මෙම වර්ග ක්‍රමය නිවසේ දියුණුවට හේතු වේ. අඩි 4 ක් පළල හා අඩි 8.6 ක් උස උළුවස්ස ඉතා ප්‍රබල වර්ගයකි. එම ප්‍රමාණයට වඩා තරමක් කුඩා වුව ද සෑම විටම පළලට වඩා දෙගුණයකින් දිග වැඩිවිය යුතුය. මෙම ක්‍රම ඇතුළත කාමරවල උළුවහුවලට ද අදාළ වේ.
තවද ප්‍රධාන උළුවස්ස සඳහා පළලින් වැඩි ලී භාවිත කිරීමෙන් නිවසක ප්‍රතාපවත් බව වැඩි වන අතර නිවසේ ජීවත් වන අයට පවා අභිමානවත් ලෙස ජීවිතය ගත කිරීමට හේතු වේ. එසේම, උළුවහු කඳන බද්ධ කොට සැකසීම අශුභ වේ. නිවසේ දොර උළුවහු ඔත්තේ හා ජනෙල් ඉරට්ටේ සංඛ්‍යාවලින් සැකසිය යුතුය. උළුවහු ප්‍රමාණයට වඩා ජනෙල් ප්‍රමාණය වැඩිවිය යුතු අතර දොර ජනෙල්වල එකතුව ඔත්තේ විය යුතුය.
දිශා 3 කට පිටවීමේ දොරවල් තැබීම ඉතා ශුභ වේ. මෙම උළුවහු තැබීමේදී උළුවහුවල දෙපැත්තට හා මැදට යට ලී බාල්ක නොයෙදෙන අයුරින් තැබිය යුතුය. විශේෂයෙන් උළුවහු ගිණි කතුර රේඛාවලට හසු නොවන අයුරින් තැබිය යුතුය.
එසේ නොදැනුවත්කමින් හෝ ගිණි කතිරයට හසු වුවහොත් බලාපොරොත්තු නොවූ කරදර විපත් ආදියට මුහුණ දීමට සිදු වන අතර එක එල්ලේ උළුවහු 3 ක් තිබීම අශුභ පිහිටිමකි. එයද නිවැසියන්ගේ
පරිහානියට හේතු වේ. අතීතයේදී ප්‍රධාන දොර, දොර පියන් දෙකකට ගෙන ඇති අතර, දකුණු පැත්තට විවෘත වන දොර තරමක් ප්‍රමාණයෙන් වැඩි වන අයුරින් ගෙන ඇත. පැරණි පොත පතේ සඳහන් පරිදි අතීතයේ උළුවහු තැනීමේදී පොළවට ස්පර්ශ වන ආකාරයට උළුවහු කඳක් උළුවස්සට නිර්මාණය කරගෙන ඇත. පසුකාලීනව එම කොටස ඉවත්ව උළුවහු සකස් කෙරුණ ද දැනට දළදා මාලිගාවේ හා පැරණි වලව්වල මෙම උළුවහු දැකගත හැක.
වර්තමානය වනවිට ලී දඬු හිඟ වීමත්, ලී දඬුවල මිල අධික වීමත් මත කොන්ක්‍රීට් උළුවහු ජනෙල් හෝ ඇලුමිනියම් දොර ජනෙල්වලට ඇති නැඹුරුව වැඩි වී ඇත. කෙසේ භාවිත කළ ද ප්‍රධාන උළුවස්ස කිරි වෘක්ෂයකින් තැනූ උළුවස්සක් දොරක් වීම ඉතා යහපත් වේ. මන්ද, අප ඕනෑම කටයුත්තකට පිටත් වන්නේ ප්‍රධාන ද්වාරයෙනි.
වාස්තුවිද්‍යා විශාරද
නිවාස සැලසුම් ශිල්පී
සමස්ත ලංකා ශාස්ත්‍රානුකූල වාස්තු
වේදීන්ගේ සංගමයේ
මාධ්‍ය ලේකම්
අරෝෂ ජයවර්ධන
ආලෝකා Homes, මිනුවන්ගොඩ
(Aloka Homes vasthu FB Page)
අර්චිත ඉඳුවර ✍️
